„ Witaj majowa jutrzenko,

Świeć naszej polskiej krainie,

Uczcimy Ciebie piosenką,

Która w całej Polsce słynie.

Witaj maj, trzeci maj,

Dla Polaków błogi raj.(..)

Witaj w dniu trzeciego maja,

Który wolność nam zwiastujesz.

Pierzchła już ciemiężców zgraja.

Polsko dzisiaj tryumfujesz!”

(„Mazurek 3 maja” Rajnold Suchodolski)

229 lat temu, 3 maja 1791 r., Sejm Wielki zwany Sejmem Czteroletnim po burzliwej debacie przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie (po Konstytucji USA) i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli.

Konstytucja wprowadziła nowy ustrój –dziedziczną monarchię konstytucyjną. Zgodnie z zasadą Monteskiusza wprowadzono trójpodział władzy. Władza ustawodawcza sprawowana była przez dwuizbowy parlament, wykonawcza znajdowała się  w rękach rady królewskiej, która nosiła nazwę Straży Praw. Komisji przewodniczył król. Składała się z pięciu  ministrów: ministra policji, spraw zagranicznych, ministra wojny, ministra skarbu, pieczęci, prymasa, następca tronu i dwóch sekretarzy.

Konstytucja wprowadziła częściowe zrównanie w prawach chłopów i mieszczan. Zniosła liberum veto. W dniu ustanowienia Konstytucji przestaje istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów, a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska.

Święto Konstytucji 3 maja obchodzone było do 1795. Pod zaborami zostało zakazane. Po odzyskaniu niepodległości Święto zostało przywrócone. W czasie II wojny, a także w okresie PRL było zdelegalizowane. Od 1989 Święto Konstytucji 3 maja jest świętem narodowym.